مدیریت درآمدهای نفتی با رویکرد پایداری در سرمایه گذاری دولت: مطالعه موردی اقتصاد ایران

آرش فخری زاده؛ حسین توکلیان؛ سید احمد رضا جلالی نائینی

دوره 7، شماره 28 ، مهر 1397، ، صفحه 1-49

https://doi.org/10.22054/jiee.2018.9837

چکیده
  رویکرد نوین سیاستگذاری مالی در کشورهای در حال توسعه و صادر کننده کالاهای خام (بویژه نفت) راهکاریاز طریق پایداری و افزایش مقیاس سرمایهگذاری « بنیه هلندی » و هدایت اقتصاد به « بیماری هلندی » برای اجتناب ازدولت، ایجاد ثبات بیشتر در نرخ ارز حقیقی و پایداری رشد اقتصادی است. این موضوع در قالب یک الگوی تعادلعمومی تصادفی پویای ...  بیشتر

تجزیه تغییر شدت انرژی در بخش صنعت ایران: رویکرد تابع مسافت

حدیث اسدی ملک آبادی؛ عزیز مراسلی

دوره 8، شماره 29 ، دی 1397، ، صفحه 1-25

https://doi.org/10.22054/jiee.2019.9915

چکیده
  در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها و تابع مسافت خروجی به تجزیه تغییر شدت انرژی به چهار جزء؛ تغییر کارایی فنی، تغییر کارایی تکنولوژیکی، نسبت موجودی سرمایه به انرژی و نسبت نیروی کار به انرژی در بخش صنعت ایران طی دوره 1383-1393، پرداخته شده است. برای این منظور از روش تحلیل پوششی داده‌های خروجی محور با فرض بازدهی ثابت نسبت ...  بیشتر

کاربرد یادگیری تقویتی در یک مدل‌سازی عامل‌محور برای بازار عمده‌فروشی برق ایران

محمدرضا اصغری اسکوئی؛ فرهاد فلاحی؛ میثم دوستی‌زاده؛ سعید مشیری

دوره 7، شماره 25 ، دی 1396، ، صفحه 1-40

https://doi.org/10.22054/jiee.2018.9993

چکیده
  مطالعات اخیر بازارهای عمده‌فروشی برق عموماً براساس مدل‌های چندعاملی است، که در آن‌ها تعادل بازار برپایه رقابت و تعامل عوامل متعدد با یک دیگر به دست می‌آید. از ویژگی‌های اصلی این نوع مدل‌ها، امکان یادگیری عوامل از نتایج رفتار خود و سایرین دریک محیط رقابتی است. در بازار عمده‌فروشی برق، هرعامل یک واحد تولیدکننده برق است که به صورت ...  بیشتر

رانت نفت و فرار مغزها در کشورهای صادرکننده نفت عضو اوپک

حدیث احدی؛ یونس نادمی؛ رامین خوچیانی

دوره 8، شماره 30 ، فروردین 1398، ، صفحه 1-21

https://doi.org/10.22054/jiee.2019.10485

چکیده
  امروزه بسیاری از کشورهای در حال توسعه با مشکل مهاجرت افراد تحصیل کرده مواجه اندکه در ﮐﺸﻮرﻫﺎی صادر کننده نفت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از راﻧﺖ ﻧﻔﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮد. منابع طبیعی با تشدید رفتارهای رانت جویانه بر انگیزه و رفاه نخبگان اثر گذاشته و در نهایت فرار مغزها از کشورها را تشدید می­کند. ﻫﺪف از اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺮرﺳﯽ اﺛﺮات ﻏﯿﺮﺧﻄﯽ رانت ...  بیشتر

بررسی تاثیر گسترش منابع گازی نامتعارف بر تولید گاز طبیعی ایران: رویکرد پویایی‌شناسی سیستم

علی حسین صمدی؛ مهدی امامی میبدی

دوره 4، شماره 15 ، تیر 1394، ، صفحه 13-53

https://doi.org/10.22054/jiee.2016.1879

چکیده
  در سال‌های اخیر، تولید گاز علاوه ‌بر منابع متعارف آن از منابع نامتعارف نیز امکانپذیر شده است. ایران به عنوان دومین دارنده ذخایر گاز متعارف جهان و چهارمین تولیدکننده آن در نظر دارد با ورود به فضای رقابت گازی، سهم خود را در تجارت جهانی گاز افزایش دهد. مطالعه حاضر، هدف اصلی خود را بررسی مسیر درازمدت اکتشاف، استخراج و تولیدگاز ایران و ...  بیشتر

مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
بررسی وضعیت خصوصی‌سازی صنایع پالایش نفت ایران با رویکرد DID (فازی)

حسین امیررحیمی؛ سید شمس الدین حسینی؛ سید محمدرضا سیدنورانی؛ تیمور محمدی؛ اسماعیل صفرزاده

دوره 10، شماره 37 ، دی 1399

https://doi.org/10.22054/jiee.2021.61333.1846

چکیده
  در سال های اخیر خصوصی‌سازی در صنایع پایین‌دست نفت و گاز یکی از مهمترین اقدامات صورت گرفته برای تغییر و بهبود فضای کسب و کار و رفع موانع تولید و همچنین اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی بوده است. این پژوهش قصد دارد با استفاده از بررسی یازده متغیر مربوط به عملکرد شش شرکت پالایش نفت اصفهان، پالایش نفت بندر عباس، پالایش نفت تهران، ...  بیشتر

اندازه‏گیری کارایی زیست‌محیطی: بررسی موردی نیروگاه‌های حرارتی تولید برق در استان‏های خراسان جنوبی، رضوی و شمالی

احمد سیفی؛ مصطفی سلیمی فر؛ هانیه فنودی

دوره 2، شماره 7 ، تیر 1392، ، صفحه 17-41

چکیده
  انتشار گازهای خروجی نیروگاه­های حرارتی تولید برق یکی از عوامل اصلی ایجاد آلودگی­های زیست‏محیطی محسوب می‏شود. در این مطالعه با استفاده از اطلاعات سال­های 84 تا 87 مربوط به 6 نیروگاه­ حرارتی برق استان‏های خراسان کارایی زیست­محیطی صنعت برق نسبت به آلاینده اکسیدهای نیتروژن محاسبه شده­است. در این مقاله با استفاده از توابع ...  بیشتر

ترکیب مصرف و اثرگذاری انرژی بر رشد اقتصادی: کاربردی از رگرسیون غیرخطی انتقال ملایم

مرتضی خورسندی؛ زهرا عزیزی

دوره 1، شماره 3 ، تیر 1391، ، صفحه 17-34

چکیده
  ارتباط مصرف انرژی و رشد اقتصادی یکی از مباحثی است که در سالهای اخیر از جمله موضوعات مورد توجه در زمینه اقتصاد انرژی بوده است. از سوی دیگر ترکیب مصرف انرژی و نحوه تخصیص آن بین بخشهای مختلف، می‌تواند بر ارتباط این دو متغیر تأثیرگذار باشد. در نتیجه به نظر می‌رسد که ارتباط مصرف انرژی و رشد اقتصادی می‌بایست در چارچوب یک الگوی غیرخطی مورد ...  بیشتر

اثر کیفیت زیر ساخت اجتماعی بر رشد اقتصادی در یک اقتصاد غنی از طبیعی: مورد ایران

محبوبه جعفری؛ کریم اسلاملوئیان؛ ابراهیم هادیان؛ علی حسین صمدی

دوره 3، شماره 12 ، مهر 1393، ، صفحه 20-60

چکیده
  هدف اصلی این مطالعه بررسی تاثیر کیفیت زیر ساخت اجتماعی بر رشد اقتصادی تعادلی در یک اقتصاد غنی از منابع طبیعی در چارچوب یک الگوی رشد درون­زا می­باشد. الگوی طراحی شده این امکان را فراهم می­سازد که تاثیر منابع طبیعی تجدیدناپذیر بر کیفیت زیرساخت اجتماعی و در نتیجه بر رشد اقتصادی را مورد بررسی قرار دهیم. نتایج حل الگو با کمک نظریه ...  بیشتر

تحلیل تقاضای انرژی در بخش کشاورزی ایران

حمید آماده

دوره 2، شماره 8 ، مهر 1392، ، صفحه 21-43

چکیده
  با توجه به اهمیت انرژی در بخش کشاورزی و نیز افزایش قیمت حامل‌های انرژی در سال‌های اخیر، شناخت و تحلیل ساختار تقاضای انرژی از اهمیت بسیاری برخوردار است. در این مقاله برای تحلیل و الگوسازی تقاضای انرژی در بخش کشاورزی از روش‌های هم‌انباشتگی یوهانسن، روش FMOLS و رهیافت ARDL استفاده شد. برای برآورد الگوها، داده‌های مصرف انرژی بخش کشاورزی، ...  بیشتر

تأثیر تکانه‌های قیمتی نفت بر رشد اقتصادی و تورم کشورهای منتخب با تأکید بر تکانه‌های ناشی از ریسک سیاسی اوپک

علی تک روستا؛ پریسا مهاجری؛ تیمور محمدی؛ عباس شاکری

دوره 8، شماره 30 ، فروردین 1398، ، صفحه 23-60

https://doi.org/10.22054/jiee.2019.10486

چکیده
  در این ‌پژوهش، تأثیر شوک‌های قیمت نفت بر متغیرهای مهم اقتصاد کشورهای اوپک با توجه به منشا این شوک‌ها مورد تحلیل قرار می‌گیرد. عوامل گوناگونی در ایجاد این شوک‌ها اثر گذارند اما شوک‌های امنیت ملی اوپک یکی از مهم‌ترین آنها است. در این پژوهش بر اهمیت شاخص امنیت ملی کشورهای اوپک در ایجاد شوک‌های نفتی تاکید شده، و بر این اساس، تأثیر ...  بیشتر

بررسی مقایسه‌ای اثرات کلان شوک‌های نفتی قبل و بعد از نیمه‌ دهه‌ 80: مورد کشورهای صادرکننده نفتی

لطفعلی بخشی؛ جاوید بهرامی؛ فرزانه موسوی

دوره 1، شماره 4 ، مهر 1391، ، صفحه 25-42

چکیده
   شوک­های نفتی همواره آثار متفاوتی براقتصاد کشورهای واردکننده و صادرکننده­ نفت داشته­اند. به نظر می­رسد در چهار دهه اخیر، این آثار تغییرات بسیاری داشته است. به ­عبارت ­دیگر، تأثیر شوک­های نفتی دهه­ 1970 در اقتصادهای صنعتی واردکننده نفت بیشتر به صورت رکود همراه با تورم و با شدت قابل ملاحظه­ای ظاهر شده است. اما در مورد ...  بیشتر

تأثیر نوسانات قیمت نفت بر ظرفیت برق بادی در کشورهای درحال توسعه با تأکید بر نقش یادگیری فنی و صرفه‏ های ناشی از مقیاس

سعید شوال پور؛ الهه کاویانی

دوره 7، شماره 26 ، فروردین 1397، ، صفحه 25-50

https://doi.org/10.22054/jiee.2018.9098

چکیده
  هدف مقاله حاضر بررسی تاثیر تغییرات و شوک­های قیمت نفت بر ظرفیت نصب شده انرژی بادی در کشورهای در حال توسعه و مقایسه تاثیر آن با تاثیر عوامل فناورانه یعنی افزایش مقیاس و یادگیری فنی است.  برای این منظور با استفاده از روش رگرسیون غلتان و اطلاعات سال­های 2003 تا 2015، نرخ­های یادگیری فنی سالانه محاسبه شده و سپس با استفاده از روش رگرسیون ...  بیشتر

بررسی تأثیر توسعه‌ مالی و مصرف انرژی بر تخریب زیست‌محیطی در ایران در چارچوب فرضیه‌ منحنی زیست‌محیطی کوزنتس (EKC)

حمیدرضا حری؛ سید عبدالمجید جلائی؛ سعید جعفری

دوره 2، شماره 6 ، فروردین 1392، ، صفحه 27-48

چکیده
  امروزه مسائل زیست­محیطی به­ویژه مسئله­ آلودگی آب و هوا به یکی از مهم­ترین نگرانی­های جهانی تبدیل شده است. آلودگی هوا، سلامتی موجودات زنده و اکوسیستم­های طبیعی را تحت تأثیر قرار داده است. براساس مطالعات مختلف، توسعه­ مالی می­تواند از طریق جذب سرمایه­گذاری مستقیم خارجی و افزایش درجه­ تحقیق و توسعه (R&D) سبب کارایی ...  بیشتر

ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﺑﺎﻧﮏ‌ﻫﺎ در ﺑﺨﺶ مسکن در اﻗﺘﺼﺎد نفتی اﯾﺮان ﺗﺤﺖ رویکرد DSGE

مرضیه پاک نیت؛ جاوید بهرامی؛ حسین توکلیان؛ سمیه شاه حسینی

دوره 8، شماره 29 ، دی 1397، ، صفحه 27-67

https://doi.org/10.22054/jiee.2019.9916

چکیده
  با توجه نقش بانک‍‍ها به عنوان واسطه‌گران مالی در چرخه های اقتصادی و همچنین اهمیت بانکها در بازار پولی اقتصاد ایران، تبعات سرمایه‌گذاری بانک‌ها در بخش مسکن در اقتصاد نفتی ایران که مستعد بروز بیماری هلندی است دغدغه‌ی مطالعه حاضر است. بدین منظور برای بررسی موضوع، یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی کینزی طراحی شده‌است. نتایج حاصل ...  بیشتر

ارائه‌ی مدل مدیریت تأمین انرژی در ایران براساس معیارهای فنی، اقتصادی و زیست‌محیطی

محمد سعید خانی؛ اسماعیل فلاحی؛ مهدی بانشی

دوره 5، شماره 18 ، فروردین 1395، ، صفحه 29-60

https://doi.org/10.22054/jiee.2016.7192

چکیده
  دست‌یابی به مدل بهینه و تعریف نقشه‌ی جامع تأمین انرژی در شرایط امروز کشور به یک ضرورت تبدیل شده است. پژوهش حاضر با رویکردی کل‌نگر و ترسیم وضعیت مطلوب در ابعاد مختلف پایداری مشتمل‌بر جنبه‌های فنی، اقتصادی و زیست‌محیطی، مدل بهینه‌ای را به‌منظور دست‌یابی به منابع انرژی کم‌هزینه و سازگار بامحیط‌زیست تحت سناریو‌های مختلف زمانی ...  بیشتر

رابطه مصرف انرژی‌های تجدیدپذیر و رشد اقتصادی در کشورهای منتخب اوپک

حمیدرضا ارباب؛ علی امامی میبدی؛ صبا رجبی قادی

دوره 6، شماره 23 ، تیر 1396، ، صفحه 29-56

https://doi.org/10.22054/jiee.2017.8025

چکیده
  میزان مصرف انرژی بر روی رشد اقتصادی هر کشور تأثیرگذار است، بنابراین دسترسی کشورهای جهان به انواع منابع جدید انرژی از جمله انرژی‌های تجدیدپذیر نیز برای رشد و توسعه اقتصادی آن‌ها اهمیت اساسی دارد. پژوهش‌های متعدد پژوهشگران در سطح جهان نشان داده است که رشد مصرف انرژی در کشورهای جهان تا حدود زیادی به سطح رشد اقتصادی بستگی دارد. در این ...  بیشتر

اثر سرریز ریسک بین بازدهی قیمت در بازارهای نقدی و آتی‌های نفت خام

سیداحمدرضا جلالی نائینی؛ وحید قربانی پاشاکلایی؛ محمد صیادی

دوره 3، شماره 9 ، دی 1392، ، صفحه 31-52

چکیده
  تلاطم قیمت نفت در بازارهای بین‌المللی، بازیگران این بازار را در معرض ریسک‌های بالقوه زیادی قرار می‌دهد. روش ارزش در معرض ریسک (VaR) از مهم‌ترین شیوه‌های اندازه‌گیری ریسک بازار می‌باشد که در سال‌های اخیر توسعه زیادی پیدا کرده است. در این تحقیق ریسک‌های فراسوی و فروسوی بازدهی قیمت نفت خام WTI با استفاده از مدل GED- GARCH که برای توزیع‌های ...  بیشتر

درآمدی بر اقتصاد پیمانکاری در صنعت نفت ایران: بررسی رویکرد ساخت یا خرید

محمدرضا شکوهی

دوره 4، شماره 16 ، مهر 1394، ، صفحه 31-84

https://doi.org/10.22054/jiee.2016.1894

چکیده
  امروزه تنوع قراردادهای پیمانکاری به گونه‌ای چشمگیر گسترش یافته است. عدم شناخت مناسب مدیران و دست‌اندرکاران بنگاه‌ها از تقسیم‌بندی‌های این قراردادها موجب گردیده که در تنظیم روابط کاری، مشکلاتی ایجاد شود. از طرف دیگر به نظر می‌رسد مطالعات داخلی در این زمینه کافی نبوده که یکی از علل آن را می‌توان ماهیت میان‌رشته‌ای مسائل پیمانکاری ...  بیشتر

محاسبه مسیر بهینه استخراج نفت در قرارداد مشارکت در تولید و مقایسه آن با تولید قراردادی قرارداد بیع‌متقابل

مرتضی خورسندی؛ عاطفه تکلیف؛ علی فریدزاد؛ علی طاهری فرد؛ علی صابری

دوره 7، شماره 27 ، تیر 1397، ، صفحه 31-75

https://doi.org/10.22054/jiee.2018.9136

چکیده
  یکی از مسائلی که با چالش همراه بوده و در مورد آن اختلاف نظر وجود دارد انتخاب نوع قرارداد نفتی برای سرمایه‌گذاری در بخش صنایع بالادستی نفتی می‌باشد که می‌توان با ارزیابی و مقایسه انواع  قراردادها مسایل مربوط به آن را برطرف نمود، لذا در این مطالعه مدل مالی مشارکت در تولید مرسوم در کشور آذربایجان را در میدان نفتی درود شبیه‌سازی نموده ...  بیشتر

تحلیل اثرات محیط زیستی و رفاهی اصلاح یارانه حامل‌های انرژی (کاربردالگوی تعادل عمومی محاسبه پذیر)

حمید آماده؛ علیرضا غفاری؛ زکریا فرج‌زاده

دوره 4، شماره 13 ، دی 1393، ، صفحه 33-62

چکیده
  اجرای گام دوم هدفمندسازی یارانه ها که توأم با اصلاح قیمت حاملهای انرژی بود، اثرات متعددی بر اقتصاد کشور دارد. یکی از مهمترین اثرات، تغییر شرایط رفاهی و محیط زیستی کشور است. در این مقاله با استفاده از مدل تعادل عمومی، اثرات محیط زیستی و رفاهی اصلاح یارانه حامل های انرژی در این مرحله طی دو سناریو بازتوزیع درآمدی (پرداخت درآمد به طور کامل ...  بیشتر

انتقال و توسعه فناوری در بخش بالادستی صنعت نفت ایران: ملاحظاتی در مفاهیم، الزامات، چالش‌ها و راهکارها

مسعود درخشان؛ عاطفه تکلیف

دوره 4، شماره 14 ، فروردین 1394، ، صفحه 33-88

https://doi.org/10.22054/jiee.2015.1063

چکیده
  در این مقاله نشان داده‌ایم که اتکاء بر سرمایه‌گذاری‌های خارجی در چارچوب قراردادهای نفتی با شرکت‏های نفتی بین‌المللی، راهکار مناسبی برای انتقال و توسعه فناوری در بخش بالادستی صنعت نفت ایران نبوده و نخواهد بود مگر آنکه اولاً رشد دانش‌ بنیادین و دانش عملیاتی مرتبط با صنعت نفت کشور زمینه‌های مناسبی برای جذب فناوری و توسعه آن فراهم ...  بیشتر

رابطه علی انتشار دی‌اکسیدکربن، ارزش افزوده بخش صنعت و مصرف انرژی در ایران

داود بهبودی؛ سیمین کیانی؛ سعید ابراهیمی

دوره 1، شماره 1 ، دی 1390، ، صفحه 33-53

چکیده
    با توجه به سیاست­های توسعه­ای کشور مبتنی بر رشد سریع اقتصادی در قالب سند چشم­انداز 20 ساله، بررسی مقولاتی همانند کاهش آلودگی هوا و افزایش ارزش افزوده بخش صنایع در کشور، جایگاه ویژه‌ای یافته است. در این راستا، مقاله حاضر با استفاده از روش علیت گرنجر، به بررسی وجود یا فقدان رابطه علی بین دی­اکسیدکربن، ارزش افزوده بخش صنعت ...  بیشتر

بررسی سرریز تلاطم بازده شاخص قیمت نفت برنت بر بازده شاخص‌های کل و صنایع مرتبط با قیمت نفت در بازارهای مالی ایران و آمریکا با استفاده از مدل MGARCH

حسین توکلیان؛ سید امیر اعتمادی؛ رضا تهرانی

دوره 6، شماره 21 ، دی 1395، ، صفحه 33-61

https://doi.org/10.22054/jiee.2017.7972

چکیده
  با گسترش فرآیند جهانی‌شدن و ارتباط متقابل بازارهای مالی کشورها بر یکدیگر و همچنین اهمیت تأثیر قیمت نفت به‌عنوان یک متغیر برون‌زای قدرتمند بر بازارهای مالی کشورها به‌ویژه پس از بحران مالی 2008، بررسی سرایت تلاطم متغیرهای مختلف برای فعالین بازارهای مالی کشورها از اهمیت بسزایی برخوردار شده است. در این تحقیق به بررسی سرریز تلاطم بازده ...  بیشتر